LI THUK LAM PAN RAWH
LI THUK LAM PAN RAWH
Kan thusawi min kaihruai tu atan
Pathian thu chhiarin i lo ngaithla ang . Matthaia Johana 4:34-35, Luka 5:1-11
...
Zanina kan thupui “Li thuk lam
pan rawh” tih hi Isuan a ziritir hmasa ber Simona a kohchhuahna a ni a, Simona
tan khan rawnbawl tura kohna (Calling) a ni. Helai bible chang ka ngaihtuah
laia ka rilru a lo awm hmasa ber chu engvangin nge Simona kha a koh? Isua khan
a rawngbawlna a ministry a tran chauh a, amaha kal mai lo khan engatinge Simona
kha a koh tih hi a ni a. A chang tir kan en chuan “Tin heti hi a ni a, mipuiin
Pathian thu an ngaihthlak a, amah an bawr huai huai laiin, a ni chu Genesaret
dil kamah chuan a ding a, tih kan hmu a. Heta Genesaret dil a tih hi, Galili
dil a ni a, kan Lalpa Isuain rawng a bawl tanna hmun kha a ni. Mipuiin nasa
takin an bawr a, Pathian thu ngaithla duh leh ngaithla chak an tam em em a,
Isua kha a indaih lo a, tanpuitu a mamawh a ni. Chanchintha Johana ziak kan
chhiar chuan “Mitirtu duhzawng tih leh, a hna thawhzawh tur hi ka chaw a ni.
Nangnin “Buh sengna tur thla li a la awm” in ti lawm ni? Ngai rawh u, ka hrilh
a che u, dak ulang lote en rawh u, tun apangin seng turin a eng a ni” tiin a hmanhmawh
thlak sia a ziritirte bulah a sawi kan hmu bawka. Isua khan Pathian ram tulna
leh rawngbawlna tur tamzia a hmu a, tanpuitu, Pathian ram tana thawk tur a
mamawh a, chuvangin ziritirte kha a ko a ni. Luka 4:18-19 ah chuan “Riangvaite
hnenah chanchintha hril tura mi ruat avangin Lalpa thlarau chu ka chungah a
awm; Ani chuan salte hnenah chhuahna thu leh, Mitdelte hnena mit var neih lehna
thu sawi turte, tihdudah tuarte chhuahtirna tur te, Lalpa lungawi kum thu sawi
tur tein min tir ani”tiin Lal Isuan a sawi a. Hei hi Nazareth Manifesto an ti
a, he khawvela Isua a rawn kal chhan chu Chanchin tha hrelote hnena chanchihtha
hrilh a, mitdelte mit tihvar a, sualin a phuar tihduhdah tuar mekte chhanchhuah
hi a ni.
Isua khan khawvela rawng a bawl
lai kha chu hna chu a thawk zo em? A chhanna chu zo lo tih a ni. A ziritirte’n
an chhunzawm a, Apostol te pawn an chhunzawm a, nimahsela, vawiin thleng hian
Chachintha hril hna hi thawh zawh a la ni lo a, “khawvel zawng zawngah kal ula,
thil siam zawng zawngte hnenah chuan chanchin tha hi hrilh rawh u” tih thupek
kan hmu a. Joshua Project in an chhut dan chuan khawvel ram hrang hrang 3,979
in chanchintha an la dawng lo a, hnam 6,554 ah chanchintha a la thleng lo a,
khawvel mihring 3,005,574,000 (Makta duai 3005, nuai 5, sing 7 sang 4) zet te
hi chanchintha in a la chhun en loh an ni a, chu chu khawvela mihring awm zawng
zawng za zeal 41.9% a ni. Khawvel mihring zatve dawnin Isua Krista chanchintha
hi an la hre lo a, khawvela hnam hrang hrang za zeal 40.6% te hi chanchintha in
a la luhchhuah loh an ni. Chungte hnena chanchintha hrilh chu midang mawhphurna
a ni bik lo a, nang leh kei chanchintha in a tihen tawh, Isua hnungzui tura
inpe rawngbawlna tur a ni. Ngawirenga thu mail ova, lithuk lam pan turin
zaninah hian Lalpa’n min ko a ni.
A dawt leh ah chuan Isuan tute
nge a rawngbawl turin a thlan thin? Isua hian a rawngbawl tur hian mi thiam
bike maw, mi thei chungchuang emaw a thlang kher lemlo tih a ziritir koh hmasak
berte atang hian a chiang hle. A hunlaia mithiam lehkhaziktute leh dan zawh
famkim pharisaite kha a thlang hran lo a, mi naran (common people) sangha mantu
Simon Petera te kha a koh hmasak an ni tlat mai. Amaerawhchu a rawngbawl tura a
hman thin te chu engang mi pawh nisela mi inpe an ni thin. Pathian rawngbawl
tur hian availability a pawimawh khawp mai. Hman theiha awm a ngai. Simona kha
len a suk laklawh laiin Isua’n a lawng atanga thu a sawi duh avangin tawlhsawn
deuh turin a ngen a, Simona khan a thiltih lai kal sanin Isua sawmna a pawm.
Lalpa’n a rawngbawl tura min sawm lai hian tih laklawh emaw, remchanlohna kan
neih zel chuan min hmang thei thin lo, hman theiha kan awm hi Rawngbawltu
qualification ah chuan a pawimawh ber a ni. Pathian thu thiam nih a ngai hran
lo a, lehkha thiam nih pawh a ngaihran lo, hman theiha awm, availability hi a
pawimawh hle a ni.
Engvangin nge Li thuk lam kan pan
ang? Lal Isuan Simon Petera hnenah “Li thuk lam pan la, sangha man turin i
lente deng rawh” a ti a. Dil pawn langah hian Sangha an awm tha lova, a thuk
lamah an awm thin an ti a, tin, a pawn langa awm sangha te hi chu an tein ei
tham an ni lo thin an ti. Chuvang chuan Sangha tamna lamah len deng turin Lal
Isua khan Simon Petera kha a ti a ni. Tunlaia kan inzirtirna tamtak chu thut
hmun atanga Missionary hna thawh hi a ni. A dik e, khawi hmun atang pawhin
missionary hna hi kan thawk thei. Nimahsela, awmhmun atanga rawngbawl tum reng
hi a dik theilo, a mamawhte hnen kan thlen hi a ngai a ni. Foreign Mission ah
emaw, ram pawn ah emaw, ramchhung mission ah emaw kan kal theilo a ni maithei,
mahse, awmhmun atang ringawt lo deuh hian, kan thenawm khawvengah, kan thiante
hnenah, kan chenpui te hnenah tal chuan chahchintha hi kan tlangaupui ve dawn
lawm ni? Li thuk lam pan lova thut hmun atanga a pawn lang dap reng ringawt tan
chuan thlarau bo man hi a har thin. Pen khat tala hma sawn kan tum chu a ngai a
ni.
A dawt leh ah chuan Li thuk lam
pang turin enge kan mamawh i han en leh teh ang? Li thuk lam pan tur hian kan
mamawh hmasa ber chu thuawihna a ni – Isuan lithuk lam pan tura Simon a tirh
khan Simona khan “Zirtirtu, rim takin zankhuain kan bei a, engmah kan man lova,
nimahsela i thuin lente chu kan deng leh ange,” a ti a. Simona hian Ziritirtu,
rim takin zankhuain kan bei a, engmah kan man lo” a tih chinah hian tawp selang
chuan Simon Petera rawngbawlna chanchin hi Bible ah kan hmu ngai lo ang.
Tunlaia khawvela rawngbawltu inti tamtak hi chu kan phunawi hma thin a ni ti
raw? Harsa te hi kan ti hma thin lutuk a, mahni awmhmunah kan inti hre em em a,
Lalpa thu hi kan hnial kalh fo thin. TKP hruaitu te, BKHP hruaitute, BMP
hruaitute leh Kohhran hruaitute zingah pawh hian hmanah kan ti tawha a thalo
tih te hi inlak senior nan kan hmang a, kan experience neih tawhte hi min tirtu
hnial nan kan hmang fo thin. Lalpa hian min hruai tumna a nei a, kan mission ni
lovin ama mission thawk turin min ko a, a duh anga kan tih mai hi rawngbawlnaah
chuan a hlawk ber a, kan man tam ber thin zawk. Simona’n “nimahsela i thuin
lente chu kan deng leh ange” a tih ang hian thuawihna atangin Pathian rawng hi
bawl ila, tahchuan hlawhtlinna a awm thin a ni. Bible a Pathian mi hman te reng
reng hi a thu awih thin te an ni. Abrahama chu a kalna lam tur pawh hre lovin Pathianin
kal rawh a ti a, a kal mai a, Rinna Pa ti hiala hriat a ni. Samsona chu thu a
awihlo a, a tawpna kan hria, hmeichhe lakah a tlawm a ni. Mari, Isua a pai dawn
khan a pa pawh hriat lohvin sawn a pai dawn a ni a, a zahthlak viau ang. Nula
thianghlim a ni a, an Sakhaw dan te pawh a hre ve ang, nimahsela, “I thu ang
zelin ka chungah thleng rawh se” ti a Lapa hnena a intukluh a, a in submit
thlap avangin amah atangin Chhandamtu a lo piang a ni. Isua ngei pawh khan a
mission a thawh zawh dawn khan, Kros lera thih kha a hreh ngawih ngawih a. “Ka
pa he no hi min pel lul rawh se, mahse keima thu ni lovin nangma thu thu ni
zawk rawh se” a ti a, Isua thuawihna avang khan nang leh kei hi chhandam kan
ni. Rawngbawl tur hian thuawihna hi a pawimawh hle a ni. “Nimahsela i thu angin
lente chu kan deng leh ange” tiin thuawihna atangin rawng i bawl ang u.
A dawt lehah chuan “Sual puanna”
(Confession) hi Li thuk lam pan tura kan mamawh a ni – Simon Petera chuan
Pathian thilmak tih a hmuhin Isua Khup kiangah a bawkkhup a, “Lalpa, mi kalsan
rawh, misual ka nih hi” a ti a. Simon Petera hian Lalpa hi a hmuchiang em em a,
a hma kha chuan Zirtirtu (Epistate) tiin a ko a, nimahsela, Pathian thil tih
theihna an hmuh meuh chuan Ziritirtu tih mai pawh a duh tawk tawh lo Lalpa (Kurie)
tiin a hmaah a bawkkhup thlawp a, misual a nihzi a inhria a, a zep theilo. Sual
zakzeh nei chung hian Pathian rawngbawlnaah Li thuk lam a pan theih loh a, zep
then nei chung hian nung takin rawng kan bawl ngai loving. Kan nihna anga lan
a, kan diklohna leh kan fellohna te Pathian hmaa kan puan a, ngaihdam dil
chunga a hmaa kan tlawm hian Lalpa’n min hmang thin a ni.
Rawngbawl tura kan mamawh dang
leh chu “Rinna” hi a ni – Isuan Simona hnenah “Hlau suh, tun hnuah zawng
mihring i man tawh ang,” a ti a. Heta hlau suh a tih hian Petera khan a rilru
tak chuan Isua zuia rawngbawl kha a hlau ru hle niin a ngai theih. Isuan, Petera
kha hlau lo turin a fuih a ni. Johana 15:16 ah chuan “Nangnin mi thlang lo,
keiman ka thlang zawk che u a, va rah tur leh in rah awm reng turin ka ruat
bawk a che u; ka hminga Pa hnena in dil a piang a pekna tur che uin a ti a. Min
thlangtu hi Isua Krista a ni a, amah avangin engkim neitu Pathian hian kan
mamawh min pe dawn a ni tih rinna atangin huai taka rawngbawl a li thuk lam pan
tur kan ni.
A tawp berah chuan engkim kalsana
amah kan zui a ngai- “Tin, an lawngte chu vaukamah an hruai kai a, engkim
kalsanin amah chu an zui ta a” tiin Simon Petera te’n Sangha mai nil ova
mihihrng mantu ni tura Isua an zui dan a sawi a. Li thuk lam pan tur chuan
engkim kalsana Isua zui hi a pawimawh hle mai. Simon Petera te kha Len denga
eizawng thin an ni a, an eizawnna an kal san a, tin, an thiamthil Sangha man an
kal san a, tin, Sangha tam tham tak, khang aia tam kha an la man lo anga tih
tur khawpa tam pawh kha an kalsan nghal ni awm tak a ni. An Sangha man kha
lawng pahnih ti pil dawn khawpa tam a ni a, bazaar ah va zuar phawt ta sela
tihte ka ngaihtuah chhun zawm a, a hlawk dawnin ka hria a, an sumdawnna, an
eizawnna in a tawn san ber lai a ni hial maithei a ni. Nimahsela, chung zawng
zawng chu an kalsan a, “EH” pawh ti hman lovin Isua kha an zui mai ni awm tak a
ni. Pathian rawn bawl tur hi chuan kalsan neih a ngai....chinfel phawt tur kan
neih a, tih laklawh lai kan neih tlat chuan Li thuk lam a pan theih loh. Sangha
tam tak an kal san a, an lawng an kal san a, an len an kal san. Zaninah hian in
ngaihtuah ang u... Missionary Challenge vawi tamtak kan chhang tawh a ni
maithei, Pathian rawngbawl hi kan thlang tawh thin a ni mathei...engatinge kan
tihpuitlin theih loh thin? Engatinge missionary ah hian kan kal theih loh thin?
Engatinge hun puma rawngbawl tur hian kan inpek theih loh thin? Ui tur kan ngah
lutuk vang a ni lo maw? Kan in leh lo, kan sum leh pai, kan chhungkua, kan
eizawnna, kan bungrua, kan hausakna, kan hmelthatna te thleng hian kalsan kan
phal loh avangin Lalpa rawng hi kan bawl theilo thin a ni mai em? Chatuan nunna
nei duh tlangval pakhat Isua hnenah a kal a, Isua’n, “Tha famkima awm i duh
chuan, kal la, i neih chu hralh la pachhiate hnenah pe rawh, chutichuan vanah
ro i nei ang, tin, lo kal la, mi zui ang che” a ti a, Tlangval erawh chuan chu
thu chu a hriatin lungngai takin a kal bo ta a, sum tam tak nei mi a nih
avangin tih thu (Matthaia 19:16-22) ah kan hmu a. He tlangval hian Isua rawngbawlna
a hmu a, tel ve a chak ve a, Isua zui ve a chak a, rawngbawl ve a chak a, duh
pawh a duh ngei mai, nimahsela, a hausakna leh a sum leh pai te chu a dah lian
zawk a, Isua a kalsan ta a. Vawinah chuan a chachin kan hre zui ta lo, tunge a
nih kan hre tawh lo a, a hming pawh kan hre ve ta lo. Simon Petera te ang khan
a neih zawng zawng hralha pachhiate hnenah pein Isua kha zui selang chuan
Ziritirte zingah hian a hming kan list ve ziah ang.
Miss America 2009 finalist 5
zinga mipuiin Miss America ni tura an beisei leh point hmu sang ber Carrie
Prejean chu Judge zinga pakhat Perez Hillton chuan neih in inneihna same-sex
marriage hi pawm em tih a zawt khauh mai a. A chhanna duhdan pawh hresa chungin
Prejean chuan America ramah hian a engemaw zawk zawk kan thlang thei,
nimahsela, America ram leh kan chhungkua ah hian inneihna hi hmeichhia leh mipa
inkarah a ni ngei turin ka ngai a ti a, Miss America ni mai tur chuan a crown a
chan phah a ni. Nimahsela vawiin thleng hian a inchhir lo a, mite a tiin dem mahsela,
a hnu lawkah chuan Christian Institution hrang hrangin an chawimawi a, lecturer
te a pe. America hmeltha lalnu nihna dinhmun kalsanin a tette atanga Bibe
zirtirna chu a dinpui zawk a, a chan lam ngaihgtuah chuan a ropuina tur zawng
zawng chan mahsela, Pathian tan thil ropui tak a ti tlat a ni. Rawngbawl tur
hian inhlan ve thin mahila engkim kalsan Isua zui ngamlo tan chuan a theih loh.
Petera hnena “Hlau suh” titu hian a awmpui dawn che a, amah chu ring la huaisen
takin lo penchhuak rawh le. Zanin ah hian Pathian thahnemngaihna chuan Li thuk
lam pan turin min sawm a ni.
Li thuk lam pan tur chuan hman
theiha awm (Available) a ngai a, Thuawih (Obedience) a ngai a, Sual puanna
(Confession) a ngai a, Pathian rinna (Faith/Trust) a ngai a, Engkim kal sana
zui (dedication) a ngai. Khawvel mipui zaa 41.9% te hi chanchintha la hre ngai
lo an ni, rawngbawl duh tan chuan rawngbawlna tur tam tak a la awm, Engkim
kalsanin Isua Krista hi kan zui ngam dawn em? Li thuk lam pana rawng kan bawl
zel theih nan kan zavai atan Lalpa’n mal min sawmsak theuh rawh se.
0 comments :
Post a Comment